Vanwege hun afzondering en rondtrekkend bestaan zijn de Roma(zigeuners) eeuwenlang een bevolkingsgroep geweest waar weinig over bekend was. Daardoor ontstonden er allerlei mythes over hen, zowel positief als negatief.

Eén zo’n fantasieverhaal is geschreven door de 17e eeuwse Miguel Cervantes. Deze Spaanse schrijver verwierf wereldwijde faam met zijn roman Don Quichote. Daarna werden zijn andere werken ook overal bekend. Zoals de novelle La Gitanilla (1613), over de knappe Preciosa die opgroeide als zigeunerin, maar van wie later bleek dat zij was ontvoerd uit een adellijke familie. Het verhaal werd populair en als thema in veel landen overgenomen in toneelstukken, romans en liedjes. In Nederland gebruikte Jacob Cats het in ‘Het Spaens Heydinnetje’. In de literatuur wordt gesproken van het ‘Preciosa-motief’.

Deze vertellingen hebben in Europa veel invloed gehad op de beeldvorming ten opzichte van de Roma. In bijvoorbeeld kinderboeken was de kinderroof het meest vertelde verhaal over zigeuners. Op deze manier is het in het collectieve geheugen geland en denken veel mensen dat het op waarheid berust. Zelfs beleidsmakers en politie, zoals jaren geleden is gebleken. In Griekenland werd een blond kindje uit een kamp opgepakt omdat ze geen Roma zou zijn. Dit nieuws verspreidde zich snel en naar aanleiding daarvan drong in Engeland de politie ook Romakampen binnen om blonde kindjes bij (zoals later werd bewezen) hun ouders weg te halen.

Het is een van de misverstanden die er over de Roma bestaan en die nog steeds van invloed zijn. Maar gelukkig kunnen we in ons tijdperk van informatie en wetenschappelijke analyses deze onzin als broodje-aapverhalen duiden.